Çift İlişkileri: İletişimde Yumuşak Başlangıçlar Yapmak ve Önemi

Daha önceki yazılarımda çift ilişkilerinde hissedilen mutluluk seviyesinden bağımsız olarak her ilişkide çözülemeyen sorunların varlığından bahsetmiştim.

Sizlere bu yazımda ise çift ilişkilerinde çözülebilir sorunları ele alırken çıkmaza düşme ihtimalini azaltabilecek bir yöntemden; ‘Yumuşak başlangıçlar’dan bahsetmek istiyorum. İletişim kurarken dile getirmek istediğimiz şeyi yumaşatarak söylemek çatışma çözümü için oldukça önemlidir.

Gottman çift terapisinin kurucuları John ve Julia Gottman araştırmaları ve klinik deneyimlerine dayanarak bizimle şu bilgiyi paylaşıyorlar:  ‘Tartışmalar genellikle başladıkları havada sona ererler’. Yani diyaloğa sert başlangıç yaparak başlayan çiftlerin çatışmalarını yönetmekte zorlandıklarını, daha yumuşak başlangıç yaparak başlayan çiftlerin ise daha verimli bir çatışma yönetimi yaptıklarını vurgulamışlardır. Bir diğer deyişle yumuşak başlangıçlar yapan çiftlerin ilişki doyumlarının daha yüksek olduğunu ve daha mutlu ilişkilere sahip olduklarını söyleyebiliriz.

Aslında birçoğunuz bu yöntemi biliyorsunuz. Hatta bu yöntemi birçok kişiye karşı uyguluyorsunuz.  Ancak bu becerinizi partnerinizle olan iletişiminizde ne kadar kullanıyorsunuz?

Aşağıda sizinle ilişkinizde sert başlangıçların sorun olup olmadığını anlayabileceğiniz küçük bir test paylaşıyorum. Her bir soru için doğruysa D’yi yanlışsa Y’yi işaretleyin.

Evliliğimizdeki meseleleri tartışmaya başladığımızda;

1. Eşim beni çok sık eleştirir. D/Y
2. Eşimin sorunları ortaya koyma biçiminden nefret ediyorum. D/Y
3. Tartışmalar çoğu zaman bir hiç yüzünden çıkıyor gibi. D/Y
4. Ben daha farkına varman kavgaya girişiyoruz. D/Y
5. Eşim yakındığında saldırıya uğradığımı hissediyorum. D/Y
6. Sorunlar yüzünden sanki hep ben suçlanıyorum. D/Y
7. Eşim aşırı olumsuz davranıyor. D/Y
8. Kişisel saldırıları savuşturma gereğini hissediyorum. D/Y
9. Bana yöneltilen suçlamaları yadsımak zorunda kalıyorum. D/Y
10. Eşimin duyguları çok kolay inciniyor. D/Y
11. Yanlış giden şeyin sorumlusu çoğunlukla ben değilim. D/Y
12. Eşim kişiliğimi eleştiriyor. D/Y
13. Meseleler aşağılayıcı bir biçimde ortaya konuluyor. D/Y
14. Eşim bazen üstünlük taslayarak yakınıyor. D/Y
15. Aramızdaki bütün bu olumsuzluktan bıktım usandım. D/Y
16. Eşim yakındığında temelde saygı duymadığımı hissediyorum. D/Y
17. Yakınmalar ortaya çıktığında ortamı terk etmek istiyorum. D/Y
18. Huzurumuz aniden kaçıyor. D/Y
19. Eşimin olumsuzluğunu sinir bozucu ve rahatsız edici buluyorum. D/Y
20. Eşimin tamamen akıldışı davranabileceğini düşünüyorum. D/Y

Puanlama: Her doğru cevabınız için kendinize 1 puan verin.

5 puanın altındaysanız; Yumuşak başlangıç yapabilme beceriniz ilişkinizde güçlü bir alan. Sert davranmaktan kaçındığınız için çatışmayı yönetme ve çözebilme ihtimaliniz daha yüksek.

5 puan ve üzeriyseniz; Yumuşak başlangıçlar yapabilme konusunda ilişkinizi iyileştirmeniz gerekebilir. Muhtemelen ikinizden biri çatışma sırasında sert davranıyor. Bu da çatışma yönetebilme ve çözebilme ihtimalinizi düşüyor olabilir.

Peki daha iyi Yumuşak Başlangıçlar yapabilmek için nelere dikkat edebilirsiniz?

1)Yakınabilirsiniz. Ancak onu suçlamayın.

A seçeneği daha yıkıcı, suçlayıcı ve sert bir başlangıçtır. B seçeneği ise bir suçlama değildir. Memnuniyetsizliği daha yumuşak bir şekilde dile getiren bir yakınmadır.

A:Mutfak bulaşık dolu. Her yeri kirli tabak ve bardakla dolduruyorsun. Senin yüzünden ev bir türlü temizlenmiyor.

B: Daha önce bulaşıklar konusunda konuşmuştuk. Kirli tabak ve bardakları buraya koyduğun zaman çok kötü gözüküyor. Bu da beni daha gergin yapıyor.

2) Sen yerine Ben ifadelerini kullanın.

A seçeneği Sen dilidir. Sen dilini kullanmak karşı tarafa kendisini daha suçlu hissettirir ve bu da onu savunmaya geçirebilir. B seçeneği ise Ben dilidir. Ben dilini kullanırsak karşı tarafın savunmaya geçme ihtimalini azaltabiliriz. Çünkü ben dilini kullanırken karşı tarafı değil kendimizi anlatırız.

A: Beni anlamıyorsun / Çok dağınıksın / Beni düşünmüyorsun.

B: Daha çok anlaşılmaya ihtiyacım var/ Daha düzenli olmamızı istiyorum / Böyle olduğunda değersiz hissediyorum.

3) Açık olun. Yargısız bir şekilde ihtiyaçlarınızı tarifleyin.

A seçeneği mesajı net bir şekilde vermemektedir. Ancak B seçeneğindeki ifade ne istediğini daha net ve anlaşılır bir şekilde ifade etmektedir.

A: Televizyonu açık bırakmışsın.

B: Uyumadan önce televizyonu kapatırsan sevinirim.

4) Nazik olun.

A seçeneği nezaketten daha uzaktır. B seçeneği ise daha nezaketli bir istek cümlesidir. Bu karşı tarafa daha iyi hissettirecektir.

A: İşten dönerken markete de git eksikler var.

B: Evde birtakım eksiklikler var. İşten gelirken markete de gidebilir misin?

5) Takdir edin.

A seçeneği daha eleştirel bir cümledir. B seçeneği ise hissettiği memnuniyetsizliği geçmişteki pozitif verileri takdir ederek dile getirmektedir. Bu şekilde yumuşak bir başlangıç yapmak ve takdir etmek karşı tarafa kendisini daha iyi hissettirecektir.

A: Artık benimle hiç vakit geçirmiyorsun.

B: Önceden geceleri sarılır birlikte dizi izlerdik. Benim çok hoşuma giderdi. Sıcaklığını hissetmek paha biçilemezdi. Bunu yeniden yapmak bana iyi gelecek.

6) Meseleleri Biriktirmeyin

İlişkinizde memnuniyetsizlik duyduğunuz durumları açıkça dile getirmeyi erteleyip net mesajlar vermeden halının altına süpürmek uzun vadede dolduğumuz anlarda dolup taşmalara ve öfke patlamalarına daha sert başlangıçlar yapmamıza sebebiyet verebilir. Bu sebeple ilişkilerde rahatsızlık duyduğumuz durumları biriktirmeden 4 atlıya başvurmadan dile getirmek yumuşak başlangıçlar yapmamızı kolaylaştırabilir.

Yazımın başında da belirttiğim gibi Gottman araştırmaları bizlere sert ve kırıcı başlangıçlar yerine daha yumuşak ve onarıcı başlangıçlar yapan çiftlerin daha güçlü ilişkilere sahip olduğu bulgusunu veriyor.

Yumuşak başlangıçlarla dolu mutlu bir ilişki dileklerimle…

Uzm. Klinik Psikolog Hasan Akalın