Beden Algı Bozukluğunda Yapılan Ritüeller ve Kaçınmalar
Bireyin herhangi bir fiziksel kusuru olmamasına ya da hafif derecede fiziksel kusuru olmasına rağmen dış görünüşünden aşırı derecede rahatsız olma durumuna dismorfik bozukluk ya da diğer adıyla beden algı bozukluğu denilmektedir.
Bireyin fiziksel görüntüsü normal ya da kabul edilebilir değerler arasındadır ancak dismorfik kişiler kendilerini kusurlu, dikkat çekecek kadar çirkin hisseder. Okul öncesi çağlardan başlayabilen bu problem ortalama olarak 15-17 yaşlarında ortaya çıkar. Genç erişkinlerde görülme sıklığı yüzde 12-13 civarında olan beden algı bozukluğuna kadınlarda daha sık rastlanır. Ayrıca bu probleme sahip olanların daha çok bekar ya da boşanmış kişiler olduğu epidemiyolojik olarak belirlenmiştir.
Beden algı bozukluğu belirtileri arasında dış kontrolünü sürekli olarak tekrar etmek ve izlendiğini hissetmek gibi obsesif davranışlardan bahsedilebilir. Genellikle kaygıya neden olan vücut bölümleri burun, çene, dudaklar, bacak, göğüs, saç ve gözlerdir.
Beden algı bozukluğunda yapılan ritüeller;
- Kişinin sürekli aynada kendisine bakması
- Kusurlu olduğunu düşündüğü bölgeyi sürekli kapatma girişiminde bulunmak. ( Makyaj yaparak, şapka takarak, saçlarla kapatarak vb.)
- Çok sık kıyafet değiştirmek
- Rejim yapmak
- Başkalarıyla devamlı kıyas halinde olmak
- Yakın çevresinden onay alma ihtiyacı duymak
- Cilt bakımını normalden daha sık yaptırmak
Dismorfik bozukluk olarak da bilinen beden algı bozukluğundaki kaçınmalar;
- Sosyal ortamlardan uzak durmak
- Evden çıkmamak
- İş ortamından kaçınmak
- İlişki kurmaktan, yakınlık kurmaktan kaçınmak
- Kusurlu olduğu düşünülen bölgenin göze çarpacağı yerlerden kaçmak
Beden algı bozukluğu tedavisi için öncelikle sorunun kaynağına inmek ve psikolojik nedeni saptamak çok önemlidir. Öz güven ve saygılarını geliştirmek için psikolojik destek alması gereken bireyler zaman içerisinde kendilerini olduğu gibi kabullenebilecektir. Dismorfik bozukluk tedavisinde bilişsel davranışçı terapiler ve ilaç tedavileri uygulanabilir. Tedavi edilebilir bir problem olan beden algı bozukluğu için muhakkak uzman psikolog ve psikiyatrist desteği almak gereklidir.
