Çift İlişkilerinde Dolup Taşma
Partnerinizle herhangi bir konuyu ele alırken ya da tartışırken düşüncelerinize, duygularınıza veya bedeninize odaklandığınız oluyor mu? O sırada aklınızdan ne geçiyor? Neler hissediyorsunuz? Bedeniniz nasıl tepkiler veriyor?
Ya da dolup taşma yaşıyor musunuz? Tabi bu soruyu cevaplayabilmeniz için öncelikle size kısaca dolup taşma kavramını açıklamam gerekiyor.
Dolup taşmayı kabaca; çiftlerin herhangi bir tartışma sırasında sözleriyle, ses tonuyla, davranışlarıyla ya da mimikleriyle kontrolden biraz daha uzaklaştığı, duygusal ve fiziksel olarak bunalma hissi yaşadıkları bir durum olarak tanımlayabiliriz.
Kişi kendisinde veya partnerinde dolup taşmaya giden bu süreci nasıl anlayabilir?
Eğer güncel bir konuyu konuşup tartışırken siz veya partneriniz; daha öfkeli veya kızgın olmaya başladıysanız, karşı tarafla ilgili daha negatif veya düşmanca hislere kapıldığınızı hissediyorsanız, bedeninizde birtakım değişikliklerin olmaya başladığını (kalp atış hızının artması, terleme, nefes alıp vermede farklılık) fark ediyorsanız dolup taşmanın gerçekleşmesi an meselesi olabilir.
Dolup taşma gerçekleştiğinde neler meydana gelebilir?
Dolup taşmayla ilgili en önemli Gottman çift terapisi verilerinden birine değinecek olursak; dolup taşma yaşayan kişinin karşı taraftan pozitif bir adım, onarma girişimi gelse bile o an yaşadığı duygulanım sebebiyle karşı tarafı dinleyemediği ve bunu kavramakta zorlandığı bulgulanmıştır. Dolayısıyla böyle anlarda yapılan onarma girişimlerinin cevapsız kalması ve fayda sağlama olasılığı oldukça düşüktür.
Dolup taşma sizin ilişkiniz için bir sorun mu?
Bunu ölçebilmek için aşağıda yer alan sorular, siz, eşiniz ve ilişkiniz için doğruysa soruların yanına ‘D’ yanlışsa ‘Y’ koyun.
- Tartışmalarımız fazlasıyla kızışır
- Sakinleşmekte zorluk çekiyorum
- İçimizden biri pişman olacağımız şeyler söyler
- Eşim çok sinirlenir
- Kavga sonrasında mesafemi korumak isterim
- Eşim gereksiz yere bağırır
- Tartışmalarımızın beni bunalttığını hissediyorum
- Eşim düşmanca davrandığında düzgün düşünemiyorum
- Neden daha mantıklı biçimde konuşamıyoruz
- Eşimin olumsuzluğa çoğunlukla tahammül edemez
- Eşimin öfkesi çoğunlukla dur durak bilmiyor
- Kavga ederken kaçma isteğine kapılıyorum
- Küçük meseleler aniden büyüyor
- Tartışma esnasında kolayca sakinleşemiyorum
- Eşimin akıl dışı istekleri uzun bir liste oluşturuyor
Puanlama: Her bir doğru yanıt için kendinize bir puan verin.
6 puanın altında aldıysanız: Dolup taşma konusu evliliğinizde güçlü olduğunuz bir alan. Sonucunuz eşinizle aranızda geçen görüş ayrılıkları ve tartışmalardan bunalmadan çıkabildiğinizi ve kontrolü kaybetmeden konuşabildiğinizi işaret ediyor. Sonuç olarak çatışmaları daha iyi çözebiliyorsunuz.
6 puan ya da üzeri bir puan aldıysanız: Evliliğinizi bu alanda geliştirmeniz gerekiyor olabilir. Tartışma sırasında taşmaya müsait olduğunuz ve karşı tarafı dinleyemeyecek ve tartışmayı yönetemeyecek seviyeye geliyor olabilirsiniz.
Sonuç olarak; 6 puan ve üzerinde bir puan aldıysanız bu alanda kendinizi geliştirmeye çalışmanız veya bir çift terapistinden destek almanız gerekebilir.
Uzm. Psk. Hasan Akalın
Kaynakça: Gottman, J.& Silver, N. (2019). Evliliği Sürdürmeni Yedi İlkesi.( Çev. D. Ezgi). İstanbul: Varlık Yayıncılık
