Siyah Köpek ile Yaşamak: Depresyon

‘’Dünya simsiyah bir sis ile kaplanmış gibi sanki. İçimde derin bir acı var. Biliyorum herhangi bir fiziksel hastalığım yok ama bu acı çok gerçek. Gördüğüm her şey beni üzüyor. Sokaktaki bir canlı, haberler, ilişki kurduğum insanlar, işim… Umutsuz ve çaresizim. Sanki hep böyle hissedecekmişim gibi. Siz benim son umudumsunuz, iyileşeceğime inanmıyorum ama başka nereye gideceğimi bilemedim’’

Bana başvuran bir danışanım ilk seanstaki sözleri. Size bir yerden tanıdık geliyor mu? Bana geliyor.. Çünkü hepimiz zaman zaman buna benzer şeyler hissediyoruz. Artık plesenk olmuş dilimize. ‘’depresyondayım’’ deyip geçiyoruz. Belki de depresyonda olmayı normalleştirdiğimiz için depresyon konusunda yardım almak için çok fazla bekliyor ve en uç noktada tedaviye başvuruyoruz.

Peki nedir bu depresyon?

Hadi şarkıcı Göksel’in ‘’depresyondayım’’ şarkısından dinleyelim biraz depresyonu:

‘’Bugün evden çıkmadım,
Telefona bakmadım,
Çok yedim, çok ağladım,
Arandım bir sigara daha’’

Depresyon’un temel belirtileri kişinin çökkün bir duygudurumda olması ile birlikte ‘’anhedoni’’ adını verdiğimiz ilgi ve istekte azalmanın meydana gelmesidir. Kişi artık eskiden zevk aldığı şeylerden zevk alamaz, hareketlerinde bir yavaşlama veya huzursuzluk görülür, kişisel bakımında azalma meydana gelir. Bazen iş, okul gibi alanlarda işlevsellik bozulur. Dikkat ve konsantrasyonun bozulması, uykuda artma-azalma meydana gelmesi ile birlikte işler de aksamalar ortaya çıkar. Diğer bir belirti de Göksel Hanım’da olduğu gibi iştah da azalma ve ya artma meydana gelmesidir.

‘’Saçlarımı taradım,
Dudağımı boyadım,
Giydim giydim çıkardım;
Beğenmedim, güzel olmadım.’’

Depresyon’da bir diğer önemli belirti de değersizlik hissidir. Bireysel farklılıklar görülmekle birlikte genel olarak kişi kendini çirkin görür, başarısız bulur, kendini sevmeye ve değer verilmeye layık görmez. Bazen bu duygulara eşlik eden bir ‘’suçluluk’’  ve ‘’yalnızlık’’ duygusu gözlemlenir. Çoğu zaman bu duygular kökenini geçmiş yaşantılardan alır..

Depresyon önemli belirtileri

‘’Depresyondayım,
Unutuldum,
Aldatıldım.
Sevgilimden ayrıldım,
Çok yalnızım ‘’

Depresyon’un ortaya çıkışı önemlidir. Biyolojik, genetik ve çevresel faktörlerin etkisi bulunmaktadır. Yapılan çalışmalara göre aile geçmişinde depresyonun varlığı, kişi de depresyonun oluşması için risk faktörüdür. Ancak erken dönem olumsuz yaşantılar, ayrılık, ölüm, statü kaybı, travmatik deneyimler gibi psikososyal faktörler depresyonun ortaya çıkmasında ve gelişmesinde önemli bir faktördür. Görüldüğü üzere Göksel Hanım’ın depresyonunu tetikleyen durum ‘’ayrılık’’ olmuştur.

‘’Kimseye kızamadım,
Kimseye küsemedim.
Sonunda kendime küstüm,
Sonunda hayata.
Düşündüm banka soymayı,
Uluorta soyunmayı,
Hayatımdaki herkesi vurmayı
Affedin,
Depresyondayım.’’

Depresyon, zaman zaman kişi de kendine ve başkalarına zarar verme isteği uyandırabilir. Çoğu zaman bu durum kendisini intihar eğilimi olarak gösterir. İntihar ise aslında kişinin öfkesinin kendisine yönelmesi ve kendisini yok etme isteğidir. Kişi içine kapanır, sessizleşir ve adeta bu dünyadan duygusal anlamda yok olur. Bazen de intihar ederek tamamen yok eder kendisini. Bu nedenle ‘’depresyon’’ dayım diyerek bu durumu normalleştirmemek, 2 haftadan uzun süre böyle hissediliyorsa ya da sık sık bu durum tekrarlanıyorsa mutlaka bir uzmandan yardım alınması gerekmektedir.

Peki neden başlığım ‘’siyah köpek’’ ile başlıyor. Çünkü Dünya Sağlık Örgütü 7 nisan 2017 Dünya Sağlık Günü temasını ‘’depresyon’’ olarak belirledi ve çok güzel bir video hazırladı. Depresyonun siyah köpek olarak betimlendiği bu videoyu mutlaka izlemenizi öneririm. Şimdiden iyi seyirler..

Dünya Sağlık Günü 2017 ‘Depresyon isimli siyah bir köpeğim var’ – YouTube

Uzm. Klinik Psk. Yaşar Emre Ertürk