Öz Şefkat Nedir? Hayatımıza Katkıları Nelerdir?

Öz şefkat, insanın kendisine sevgi dolu, yargılayıcı olmayan bir tavır sergilemesine ilişkin bir durumdur. Aynı zamanda öz-şefkat sürekli diğer insanlarla yarış içerisinde olarak benliğimizden uzaklaşmayı değil bireyin kendisini tüm yönleriyle kabul etmeyi içerir. Kendine şefkat verme, kişinin acısına, yetersizliklerine ve başarısızlıklarına yargısız bir anlayış sunmayı da içerir, böylece bir kişinin deneyimi daha büyük insan deneyiminin bir parçası olarak görülür. İnsanın kendisine duyduğu ilgi, kendine karşı bu tür bir ciddiyet bazen bencillik, kendine düşkünlük veya bencillik korkusundan kaynaklanırken, kendine karşı şefkatli olmak, bencil merkezli olmayı gerektirmez. Bunun yerine öz şefkat, başkalarına karşı şefkat ve endişe duygularını geliştirme eğilimindedir. Öz şefkat, insanın kendi deneyimlerini ortak insan deneyiminin ışığında görmeyi, acının başarısızlığın ve yetersizliğin insan koşulunun bir parçası olduğunu ve kendisinin de dahil olduğu tüm insanların merhamete layık olduğunu kabul etmeyi gerektirir.

Öz şefkat, bireyin yaşamış olduğu acı verici ve başarısızlık hissettiren durumlardan kendini sert ve kırıcı bir şekilde eleştirmesinden ziyade, kendine kibar, nazik ve anlayışlı davranmayı; yaşadığı olumsuz deneyimlerin sonucunda dünyadan elini eteğini çekmek yerine, bu durumu diğer insanlarında başına geldiğini düşünerek yaşananların hayatın deneyiminin bir parçası olarak görmeyi; olumsuz olan ve kendisine acı veren duygu ve düşüncelerin üstünde fazlaca durmaktansa, bunlarla mantıklı bir bilinçle başa çıkabilmesidir. Böylece öz şefkat insan sevdiği birisiyle nasıl ilgileniyorsa kendisiyle de aynı şekilde ilgilenmenin farkında olması ve gereken sevgiyi kendisine vermesi anlamlarına gelmektedir.

Araştırmalar öz şefkatin, depresyon, anksiyete ve stresi daha az yaşarken olumsuz duyguları ile başa çıkma konusunda etkili stratejileri kullanabilme becerilerinde de olumlu etkisini göstermektedir.

Öz Şefkat Ne Değildir?

• Kişinin kendisine şefkatli davranması kendisine acıması değildir.
• Motivasyonu ve öz disiplini azaltmaz.
• Kendini beğenmişliği neden olmaz.
• Bencillik, kendini beğenmişlik değildir.
• Her zaman iyi hissetmek demek değil kendinle daha yapıcı ve besleyici bir ilişki kurma biçimidir.
• Kişinin kendisini eleştiri ve yargılayıcı olmadan desteklemesi hataların görmezden gelinmesi demek değildir.

Acı ya da kişisel başarısızlık deneyimleriyle karşı karşıya kaldığınızda, öz şefkat üç temel bileşen içermektedir:

1. Öz Sevecenlik: Kişinin kendini sürekli bir biçimde olumsuz yönde eleştirmesi yerine kendine anlayışla ve nezaketle yaklaşmasıdır. Öz nezaket, başarısızlığı görmezden gelmek anlamını taşımaz. Tam tersi başarısızlığın farkında olmak ve buna rağmen kişinin kendisine anlayışla yaklaşabilmektir.
2. Ortak insanlık duygusu: Kişinin başına gelen şeyi sadece kendisinin yaşadığını düşünmemesidir. Ve diğer insanların da aynı durumda olabileceği göz önünde bulundurmasıdır. “Neden bu sadece benim başıma geliyor?” gibi bir düşünce yapısı kişileri daha çok yalnızlık duygusuna sürükler ve diğer kişilerden uzaklaştırır.
3. Bilinçli farkındalık: Kişinin deneyimlerinin, duygularının ve düşüncelerinin farkında olmasıdır. Kişinin kendine nazik ve anlayışlı yaklaşması için öncelikle kendi durumunun farkında olması gerekmektedir.

Öz Şefkatin Hayatımıza Katkıları Nelerdir?

1. Kendini Tanıma ve Kabul Etmeyi Sağlar
2. Eleştiriden Arınmayı Sağlar
3. Kendi İhtiyaçlarına Duyarlı Olmayı Sağlar
4. Olumlu Benlik Algısı Geliştirir
5. Duygusal Esneklik Sağlar
6. Kişisel Gelişim ve Büyümeyi Destekler
7. İlişkilerde Kendini Kabul ve Empatiyi Sağlar

Öz Şefkatli Farkındalık İçin Kitap Önerileri

• “Öz Şefkat: Kendinize Nazik Olmanın Kanıtlanmış Gücü” – Dr. Kristin Neff
• “Öz Şefkatli Farkındalık” – Dr. Christopher Germer
• “Öz Şefkatli Farkındalık Uygulama Rehberi” – Dr. Christopher Germer & Dr. Kristin Neff
• “Mindfulness : Zıvanadan Çıkmış Bir Dünyada Huzur Bulmak İçin 8 Haftalık Bir Rehber” – Mark Williams & Danny Penman

Uzman Psikolojik Danışman Sevde Dartar Terekli