Aman Ağzımızın Tadı Bozulmasın mı Gerçekten de ?
Bir dizi repliğinde duyduk en çok bu cümleyi, ”Aman ağzımızın tadı bozulmasın Ali Rıza Bey.” diyerek ne çok şeyin üstü kapatılmak istendi, nelere boyun eğildi, sessiz kalındı hatırlayalım… Peki kaçımız ağzımızın tadı bozulmasın diyerek ötekini memnun etmek zorunda hissettik kendimizi ? Sonunda da birçoğumuz sıkışıp kalmışlık hissiyle dolup taştık. Bu kişiler aslında boyun eğicilik şemasına sahiptirler.
Boyun eğicilik şemasına sahip kişiler çoğunlukla hayır diyemez halde bulurlar kendilerini, gündemleri genellikle diğerlerini memnun etmekle ilgilidir. Bu kişiler çoğunlukla çatışmadan da kaçınırlar bu sebeple de aslında memnun edici bir tavır takınırlar. Genellikle ”fark etmez” insanlarıdır; karşı tarafa uyum sağlamak için sıklıkla kendi seçimlerini, yorumlarını yapmaktan da kaçınırlar. Çünkü bir seçimde bulunurlarsa ”ağızlarının tadı bozulabilir” ve bunu istemezler; bu yüzden de karşı tarafın tüm tercihlerine boyun eğen bir tutum sergilerler. Bazen de bu kişiler aşırı uyumlu ya da aşırı verici olmayı olumlu bir özellikleri olarak sunarlar çevrelerine. ‘‘Ben” yerine ”Sen ne istersen o olsun” yaygındır repertuarlarında.
Boyun eğicilik şemasına sahip kişiler kendi tercihlerini belirtmedikleri ya da daha kedilerini az değerli gördükleri için ihtiyaçları karşılanmaz hale gelir. Bu da zamanda kişide öfke patlamalarına sebep olabilir; çünkü aslında itiraz edemedikleri, seçim yapmadıkları, her şeye uyum sağlamaya çalıştıkları için; yani duygularını ifade edemedikleri için bu duyguları maskeleyen öfke atakları oluşur. Oysa ki bu öfkenin altında isteyip de söylenmeyenler, istemeyip de sorun çıkmasın diye kabul edilenler, uyum sağlamalar yatar. ”Ben ne hissediyorum ya da istiyorumdan ziyade öteki ne istiyor ve ben onun isteğine hayır diyemem.” yatar.
Boyun eğmezsek ne olacağını düşünürüz?
*Belki birçoğumuz suçlanmak ve bencil olarak anılmak istemiyoruz,
* Belki de hayır dersek terk edileceğiz, dışlanacağız, ve duygusal ihtiyaçlarımızın karşılanmayacağından korkuyoruz…
Peki sürekli memnun eder pozisyonda olmamak için ne yapılabilir?
*Gün içinde, yolda yürürken, arkadaşınız ile konuşurken ”Ben ne istiyorum?” sorusunu sorun kendinize; bazen cevap bulup, bazen bulamasanız da sorun.
* O an gerçekten fark etmez bile olsa ”Fark etmez” demek yerine küçük de olsa önerilerde bulunmayı deneyin.
*”Şu an neye ihtiyacım var?” bu soruyu kendinize sık sık sorun ki içinizde ötekinden çok ”Ben” büyüsün ve ihtiyaçlarınıza kulak verir hale geli.
*”Hayır diyebilirim”, ”Kabul etmeme hakkına sahibim. ”Bu beni kötü bir insan yapmaz. ”Seçim hakkım her zaman var.” gibi cümleleri sık sık hatırlatın kendinize gerekirse sık gördüğünüz yerlere bu tarz notlar yazın.
Ve unutmayın ki bazen hepimizin ağzının tadı ne yaparsak yapalım bozulur; bu da yaşamaya dairdir ve kaçış yoktur…
Uzman Klinik Psk. Damla Soylu
