Çift Terapisinde Gottman Yöntemi
Çift Terapisinde Gottman Yöntemi
Gottman, uzun yıllar süren çift gözlemleri ve laboratuvar araştırmaları sonucunda, ilişki başarısını ve yıkımını belirleyen bazı kritik unsurları ortaya koymuştur. Bu yaklaşımın merkezinde “Sağlam İlişki Evi” metaforu yer almaktadır.
Bu modele göre doyumlu bir ilişkinin inşası aşağıdaki temellere dayanır:
- Sevgi Haritalarını Genişletmek: Partnerin duygu dünyası, geçmişi, hayalleri ve stres kaynaklarını yakından tanımak.
- Şefkat ve Takdir Kültürü: Partnerin olumlu özelliklerini fark etmek ve sıkça dile getirmek.
- Yakınlaşma ve İlgiyi Kabul Etme: Günlük yaşamda küçük ilgi ve yakınlık girişimlerine duyarlı olmak.
- Pozitif Bakış Açısı: İlişkiyi, problem anlarında bile olumlu bir çerçeveden değerlendirmek.
- Yapıcı Çatışma Yönetimi: “Dört Atlı” olarak adlandırılan yıkıcı etkileşim biçimlerinden (eleştiri, küçümseme, savunmaya geçme, duvar örme) kaçınmak.
- Hayalleri ve Anlamı Paylaşmak: Ortak hedefler, değerler ve yaşam anlamı üzerinde uyum sağlamak.
Gottman’a göre doyumlu bir ilişkide çatışma kaçınılmazdır; ancak belirleyici olan çatışmanın niteliğidir. Çiftler, problem çözme sürecinde yıkıcı eleştiriler yerine “ben dili” kullanarak duygu ve ihtiyaçlarını ifade ettiklerinde ilişkisel bağ güçlenmektedir. Ayrıca, duygusal regülasyon becerileri çiftlerin birbirine güven duymasını kolaylaştırır.
Tüm bunların yanında Gottman araştırmaları, uzun vadeli doyumlu ilişkilerde şu unsurların baskın olduğunu göstermektedir:
- Yüksek düzeyde arkadaşlık ve ortak eğlence
- Duygusal yakınlık ve düzenli takdir ifadeleri
- Güven ve bağlılık duygusunun korunması
- Kriz anlarında bile birlikte başa çıkabilme kapasitesi
Sonuç olarak ; doyumlu bir ilişkinin yalnızca duygusal yoğunlukla değil, bilinçli bir şekilde geliştirilen ilişki becerileriyle mümkün olduğunu söyleyebiliriz. Partnerlerin birbirlerini yakından tanımaları, olumlu etkileşimleri artırmaları, yıkıcı iletişim biçimlerinden kaçınmaları ve ortak yaşam anlamı oluşturmaları uzun vadeli mutluluğun anahtarıdır. Bu bağlamda, Gottman yaklaşımı yalnızca terapi odasında değil, günlük yaşamda da uygulanabilecek somut araçlar sunarak çiftlerin ilişkisel doyumunu artırmayı hedefler.
