Uzamış yas, bireylerin yaşanan kayıptan sonra 6 ay ve daha uzun bir sürede kendine gelememesi, davranış ve hareketlerini toparlayamaması anlamına gelmektedir. Yas yaşanması güç fakat yaşanarak hazmedilmesi gerekli olan bir durumdur. Özellikle yakın çevre üzerinde sevilen ve vakit geçirilen bir yakın kaybedildiğinde yaşanan travma daha ağır olur. Kişi anlamsız hareketler sergilemeye ve duygusal çöküntü yaşamaya başlar. Bazen ölüm gerçeğini kabullenemez. Öfke krizleri geçirir. Böylesi durumlar oldukça yaşanabilir ve normal durumlardır. Ölüm, kabullenmemiz gereken bir gerçektir. Fakat yakinen yaşanmadığı sürece idrak edilebilmesi güç bir durumdur.
Ölüm ile yüzleşen bireyler yakınlarını kaybetmenin büyük acısını yaşarlar. Ardından belirli bir yas süreci geçirirler. Yas, yaşanma şekline göre normal ve patolojik olarak iki farklı şekilde gözlemlenir. Normal yas süreci bireyin belirli bir süre sonrasında yaşadığı durumu olgunlukla karşılaması ve normal yaşantısına adapte olabilmesi durumunu ifade eder. Patolojik uzamış yas ise kişinin uzun süre boyunca kayıp üzüntüsünü atlatamaması ve normalden farklı davranışlar sergilemesini ifade eder.
Uzamış Yas Neden Oluşur?
Kişinin kaybettiği bireye çok yakın olması, ölüm gerçeğini kabullenme zorluğu, daha önce kayıp yaşamamış olmak ve ölen birey ile ilgili rüyalar / kabuslar görülmesi gibi faktörler uzamış yas süreci ile karşılaşmaya neden olan belirli durumlardır.
Uzamış Yas İçin Ne Yapmalı?
Uzamış yas kişinin yaşantısını sağlıklı şekilde devam ettirmesini engeller. Bu süreçte kişi kaybettiği bireyi aklına getirmemek için sürekli bir eylem içinde olmayı dener ya da çalışmak ve çabalamaktan vazgeçerek kendini sürekli ölümü düşünmeye yoğunlaştırır. Bazı durumlarda ölen kişiyi rüyalarda görmek kişinin psikolojisini büyük oranda bozmaktadır. Bu bireyler kimseye güvenmemeye ve bağlanmamaya başlarlar. Hayatları düzene oturtma konusunda büyük sıkıntı çekerler. Bu nedenle durum daha fazla ilerleme kaydetmeden mutlaka uzamış yas için destek alınmalıdır.
Yardım ya da diğer bir şekilde uzamış yas desteği, kişinin duygusal hallerini çözümlemesi, yaşama odaklanması, sıkıntılarıyla başa çıkabilmesi adına verilen bir destektir. Uzamış yas için ne yapılmalı? Sorusunun en çözümcü yanıtı uzamış yas danışmanlığıdır. Uzamış yas dnışmanlığı destek aşamasında davranış düzenlemesi ve bilişsel yeniden yapılandırma gibi bilişsel davranışçı metodlar kullanılır.
Uzamış yas için profesyonel bir destek almak adına Adel Danışmanlık merkezimize başvurabilirsiniz.